Centrum Dziecka i Rodziny to rozwiązanie dla samorządów, które chcą efektywniej wspierać rodziny z małymi dziećmi. Zadaniem Centrum jest upowszechnianie usług dla małych dzieci oraz stworzenie przestrzeni współpracy wszystkich instytucji i organizacji gminnych odpowiedzialnych za dobrostan małych dzieci i rodzin.
Od października 2014 aż do końca kwietnia 2016 roku wspieraliśmy cztery wiejskie gminy w utworzeniu lokalnego systemu wsparcia rodzin zagrożonych wykluczeniem, tzw. Centrum Dziecka i Rodziny. Projekt powstał w odpowiedzi na problem braku usług edukacyjnych dla małych dzieci z terenów wiejskich, zwłaszcza wychowujących się w rodzinach zagrożonych wykluczeniem. Utrudniony dostęp do jakiejkolwiek formy edukacji sprawia, że już od początku mają gorsze szanse na rozwój. Małe dzieci często są „niewidzialne”, ponieważ każda instytucja zajmuje się tylko wycinkiem ich życia np. służba zdrowia szczepieniami a pomoc społeczna dochodami rodziców, żadna instytucja nie zna całościowej sytuacji rodziny. Tworzenie zintegrowanych usług utrudnia brak współpracy między instytucjami odpowiadającymi za politykę oświatową i społeczną. Chcieliśmy to zmienić i zainicjować współpracę między głównymi instytucjami, które swoimi działaniami obejmują rodziny z małymi dziećmi, m.in. urząd gminy, pomoc społeczną, przedszkola, biblioteki, domy kultury, świetlice, ośrodki zdrowia. Naszą inspiracją do stworzenia innowacyjnego systemu współpracy między instytucjami samorządowymi stał się system funkcjonujący w norweskiej gminie Bodo. W ramach projektu, wykorzystując metody partycypacyjne, gminy opracowały diagnozę sytuacji rodzin z dziećmi oraz zbadały własne zasoby gminy. Wypracowały 2-letnie plany działań na rzecz rodzin z małymi dziećmi.
Projekt „Lokalny system wsparcia rodzin zagrożonych wykluczeniem” w statystykach
4 gminy wiejskie, 16 seminariów lokalnych dla 125 uczestników seminariów, 4 lokalne diagnozy potrzeb społeczności, w których uczestniczyło ponad 400 mieszkańców, 4 plany działań gmin na rzecz rodzin z małymi dziećmi, 19 przeszkolonych animatorek i 1 animator do prowadzenia zajęć z małymi dziećmi, 16 Grup Zabawowych dla blisko 300 dzieci i rodziców, 480 godzin wizyt w rodzinach, 1 poradnik dla gmin pokazujący jak tworzyć Centra Dziecka i Rodziny.
Najważniejsze wnioski z ewaluacji projektu prowadzonej przez Erę Ewaluacji:
„Zdaniem osób zaangażowanych w realizację planów w gminach, działania na rzecz rodzin z małymi dziećmi ułatwia przede wszystkim dobra współpraca pomiędzy instytucjami, dobre kontakty z rodzicami i ich zaangażowanie, poparcie lokalnych władz oraz dostęp do potrzebnej infrastruktury np. dobrze przygotowane i wyposażone sale do prowadzenia zajęć.”
„Rodzice uczestniczący z dziećmi w grupach zabawowych wskazywali na pozytywne efekty udziału w takiej aktywności. Przede wszystkich zauważyli zmianę w zachowaniu dzieci – większą otwartość oraz skupienie na uczestnictwie w zabawach.”
„Również sami rodzice odczuli pozytywne efekty udziału w zajęciach. Spotkania były okazją do nawiązania relacji z innymi rodzicami oraz lepszego poznania swojego dziecka. Często zdarzało się, że rodzice angażowali się w organizację spotkań np. poprzez przygotowanie sali, zorganizowanie materiałów do zabawy. Zauważalna była również zmiana w zachowaniu rodziców na początku i w trakcie realizacji grup zabawowych – z upływem czasu stawali się oni bardziej zaangażowani i aktywni podczas zajęć.”
Przed gminami jeszcze dużo pracy, ale pierwsze kroki już za nimi – udało się nawiązać współpracę między gminnymi instytucjami a potrzeby rodzin z małymi dziećmi zostały dostrzeżone. Gminy są przygotowane do podjęcia wyzwania jakim jest doskonalenie i realizacja kompleksowego systemu wsparcia rodzin z małymi dziećmi.
Serdecznie gratulujemy intensywnej pracy i życzmy wytrwałości przy realizacji kolejnych działań.
Więcej informacji o Centrach Dziecka i Rodziny:
https://www.frd.org.pl/programy/lokalny-system-wsparcia-rodzin-zagrozonych-wykluczeniem/
https://www.frd.org.pl/wp-content/uploads/2016/03/FRD_CDiR_final.pdf
